Metabolisme een complex proces die ons lichaam gezond houdt

Het metabolisme bepaalt hoe onze cellen energie genereren om ons lichaam aan te drijven en hoe de voedingsstoffen uit het voedsel dat we eten worden gebruikt voor groei en herstel. De stofwisseling is ook verantwoordelijk voor de regulering van hormonen en andere belangrijke lichaamsfuncties. Inzicht in de werking van de stofwisseling kan ons helpen betere voedingskeuzes en gezondheidsbeslissingen te nemen.

Definitie van metabolisme

Metabolisme is het biochemische proces dat in ons lichaam plaatsvindt om energie te produceren en te gebruiken.

Anabolisme is de “opbouw” van ons lichaam door vertering, absorptie en synthese van voedingsstoffen.
Katabolisme is het “afbreken” van stoffen in ons lichaam, meestal eiwitten, om energie te produceren.

Deze twee processen werken samen, als een metabole ‘push-and-pull’ om gezond weefsel in stand te houden, de bloedsuikerspiegel te regelen, afvalstoffen af te breken en af te voeren, en de hormoonspiegels te regelen. De snelheid waarmee dit gebeurt is onze stofwisselingssnelheid.

Hoe het metabolisme werkt

Het komt erop neer dat je meer calorieën moet verbruiken dan je verbrandt als je wilt afvallen. Merk op dat dit niet betekent dat je daarvoor meer moet eten, maar dat je actiever moet zijn. Het voedsel dat je eet voorziet je lichaam van energie. De calorieën in voeding worden gebruikt om je dagelijkse activiteiten, zoals ademen, denken, lopen en rennen, aan te drijven. Daarnaast heeft je lichaam energie nodig om nieuwe cellen aan te maken, bestaande cellen te herstellen en te groeien. Je stofwisselingssnelheid is de snelheid waarmee je lichaam calorieën omzet in energie. Deze snelheid kan worden beïnvloed door je leeftijd, geslacht, lichaamsgrootte en conditie. Het stofwisselingsproces begint wanneer je lichaam calorieën binnenkrijgt, hetzij via voedsel of drank. Het spijsverteringsstelsel breekt voedsel af in zijn onderdelen. Delen van het voedsel die niet bruikbaar zijn, worden afgebroken en omgezet in afvalproducten. De resterende delen worden gebruikt om energie te leveren. De stofwisseling is de hoeveelheid calorieën die jouw lichaam verbrandt terwijl het al deze activiteiten uitvoert.

Factoren die het metabolisme beïnvloeden

– Leeftijd:
Het metabolisme vertraagt met de leeftijd, wat betekent dat je minder calorieën nodig hebt naarmate je ouder wordt.

– Lichaamsgrootte:
Een groter lichaam verbrandt meer calorieën dan een kleiner lichaam.

– Lichaamssamenstelling:
Spierweefsel verbruikt meer calorieën dan vetweefsel.

– Lichaamstemperatuur:
Het metabolisme versnelt wanneer je lichaamstemperatuur stijgt, zoals bij een infectie.

– Hormonale veranderingen:
Tijdens zwangerschap, menopauze en bepaalde periodes van de maand kunnen hormonen metabole veranderingen veroorzaken.

– Lichaamsbeweging:
Het laat je lichaam harder werken. Het verhoogt je behoefte aan energie en kan de stofwisselingssnelheid verhogen.

– Genetica:
Sommige mensen worden geboren met een stofwisseling die sneller calorieën verbrandt dan anderen.

– Gezondheidsproblemen:
Metabole aandoeningen, zoals diabetes, schildklieraandoeningen en nierziekten.

– Medicijnen:
Sommige medicijnen kunnen veranderen hoe je lichaam voedsel metaboliseert.

– Voedingstoestand:
Als je ondergewicht of overgewicht hebt, kan je stofwisseling worden beïnvloed.

– Voedingsinname:
Te weinig of te veel calorieën eten kan je stofwisselingssnelheid beïnvloeden.

– Verzadiging:
Hongerig of doorvoed zijn beïnvloedt jouw stofwisselingssnelheid.

– Gebruik van middelen:
Roken kan je stofwisselingssnelheid verhogen, terwijl alcohol deze kan vertragen.

– Stress: Wanneer het stressniveau hoog is, kan de stofwisseling vertragen.

Voordelen van een gezonde stofwisseling

– Je behoudt een gezond gewicht.
– Je hebt meer energie en minder vermoeidheid.
– Je hebt een betere mentale helderheid en focus.
– Je hebt meer kracht en uithoudingsvermogen.
– Je loopt minder risico op chronische ziekten.
– Je huid zal jeugdiger en levendiger zijn.
– Je hebt meer kans op een langer leven.
– Je kan een betere levenskwaliteit hebben. – Je zult minder vatbaar zijn voor ziekten.
– Je hebt minder kans op ziekten als diabetes, kanker en hart- en vaatziekten.
– Je hebt minder last van depressies en angsten.
– Je zult beter en rustiger slapen.
– Je hebt minder kans op diabetes type 2.
– Je hebt minder kans op het ontwikkelen van het metabool syndroom.
– Je hebt minder stress.
– Je hebt minder trek in ongezond voedsel.
– Je zult een betere seksuele gezondheid hebben.
– Je risico op diabetes type 2 wordt kleiner.

Veel voorkomende metabolische aandoeningen

– Diabetes:
Diabetes is een stofwisselingsstoornis. Bij diabetes is het glucosegehalte in het bloed hoger dan normaal. Dit kan schade veroorzaken aan zenuwen en bloedvaten.

– Obesitas:
Wanneer je meer eet dan je nodig hebt, kom je aan in gewicht. Je lichaam wordt daardoor vetter en minder gespierd. Dit kan leiden tot obesitas, een stofwisselingsstoornis.

– Hoog cholesterol:
Hoog cholesterol is een toename van de hoeveelheid cholesterol in het bloed. Het kan leiden tot hart- en vaatziekten.

– Metabool syndroom:
Metabool syndroom is het aantal risicofactoren voor hart- en vaatziekten.

– Schildklierziekte:
Schildklierziekte is een onbalans in de schildklierhormonen.

– Vitamine- of mineralentekort:
Vitamine- en mineralentekort is een abnormale hoeveelheid vitaminen en mineralen in het bloed.

– Cushing’s syndroom:
Het syndroom van Cushing is een aandoening die wordt veroorzaakt door de overmatige productie van cortisol in het lichaam.

– PCOS: Polycysteus ovarium syndroom is een stofwisselingsstoornis veroorzaakt door een onbalans in hormonen.

– Bijniervermoeidheid:
Bijniervermoeidheid is een stofwisselingsstoornis veroorzaakt door stress.

– Eetstoornissen:
Eetstoornissen zoals anorexia en boulimia zijn psychologische stoornissen. Eetstoornissen kunnen leiden tot stofwisselingsstoornissen.

Manieren om de stofwisseling te stimuleren

– Eet meer eiwitten:
Eiwit is essentieel voor de stofwisseling en spiergroei. Het helpt de bloedsuikerspiegel in het lichaam te reguleren. Er zijn veel manieren om je eiwitinname te verhogen, zoals het nemen van een eiwitshake of smoothie, het eten van meer peulvruchten, noten, zaden en vis.

– Eet meer vezels:
Vezels bevorderen de spijsvertering en reguleren de stoelgang, en helpen je lichaam om gifstoffen af te voeren. Er zijn tal van manieren om je vezelinname te verhogen, zoals het eten van meer peulvruchten, volle granen, fruit en groenten.

– Drink veel water:
Water helpt gifstoffen uit het lichaam te spoelen.

– Slaap voldoende:
Gebrek aan slaap zorgt ervoor dat je lichaam cortisol vrijgeeft, wat de stofwisseling vertraagt.

– Lichaamsbeweging:
Lichaamsbeweging verhoogt je stofwisseling. Je hoeft niet uren in de sportschool te zijn om resultaten te zien; een korte, intensieve training is net zo effectief.

– Eet meer fruit en groenten:
Groenten en fruit zitten boordevol vitaminen, mineralen, antioxidanten en vezels.

– Behoud een gezond gewicht:
Je hoeft niet mager te zijn om een gezonde stofwisseling te hebben.

Voeding en metabolisme

De belangrijkste functie van voeding is het leveren van energie, maar het kan ook bijdragen tot het behoud van een goede gezondheid en welzijn. Om deze functie te vervullen moet voedsel de juiste combinatie van eiwitten, koolhydraten, vetten, vitaminen en mineralen, water en vezels bevatten. Metabolisme is het biochemische proces dat het voedsel en de voedingsstoffen die we consumeren afbreekt en omzet in energie. De snelheid waarmee dit proces plaatsvindt, wordt metabolisme genoemd.

We hebben al gezegd hoe belangrijk eiwitten zijn voor de stofwisseling. Andere macronutriënten die ongelooflijk belangrijk zijn, zijn koolhydraten (die ook een bron van energie zijn), vetten, en vitaminen en mineralen. Koolhydraten komen uit granen, groenten, bonen, fruit en zuivelproducten. Ze worden gebruikt om glucose te produceren, de basisbron voor energie in het lichaam. De hoeveelheid koolhydraten die u dagelijks moet eten, hangt af van je geslacht, grootte en niveau van lichamelijke activiteit. Vetten zijn juist weer belangrijk voor de groei.